طی سالیان اخیر، استفاده از سیستم آبیاری بارانی مورد توجه مزرعه داران و کشاورزان زیادی قرار گرفته است. با اطمینان می توان گفت، دلیل اصلی استفاده از این سیستم، صرفه جویی در مصرف آب و همچنین افزایش بهره وری محصولات است.
فرآیند کلی استفاده از تجهیزات در آبیاری بارانی بدین شکل است که آب، ابتدا از طریق پمپ وارد لوله های انتقال شده و با از گذر از ایستگاه تصفیه، از طریق آبپاش به صورت قطرات ریز شبیه باران در محیط اطراف پخش می شود.
فهرست مطالب
آبیاری بارانی چیست؟
آبیاری بارانی، روشی است که برای کشت های متراکم که قابلیت سیراب کردن گیاه از طریق آبیاری قطره ای و فاصله ای ممکن نیست انجام می شود. معمولاً در آبیاری بارانی آب به صورت قطرات ریز از فاصله نزدیک به گیاه، در سطح کشت پراکنده، پاشیده می شود. در واقع، آبیاری بارانی نوعی آبیاری تحت فشار ( آبیاری تحت فشار بارانی ) است که آب به وسیله پمپاژ و توسط انواع آبپاش با شعاع پاشش های متفاوت در دسترس گیاه قرار می گیرد.
در آبیاری بارانی سیستم فیلتراسیون نسبت به آبیاری قطره ای اهمیت کمتری دارد، زیرا منافذ خروجی انواع آبپاش به نسبت قطره چکان، اندکی بزرگ تر است. همچنین انتخاب پاشنده مناسب، نیاز به تخصص ویژه داشته و همپوشانی آبپاش ها بسیار مهم است، زیرا در غیر این صورت به قسمتی از کشت، آب کمتری رسیده و آسیب خواهد دید.
در آبیاری بارانی وزش باد منطقه کشت را نیز باید مورد توجه قرار داد زیرا باد باعث پراکنده شدن ذرات آب شده و آبیاری با کیفیتی اتفاق نمی افتد. در صورتی که مواد محلولی مانند کلر و سدیم در آب وجود داشته باشد، شاید آبیاری بارانی باعث برگ سوزی شود که می توان با آزمایش آب و رعایت اصوال علمی ( قبل از طراحی سیستم بارانی ) جلوگیری کرد.
آبیاری بارانی یا آبیاری قطره ای
انتخاب بین آبیاری قطره ای و سیستم آبیاری بارانی به عوامل متعددی بستگی دارد. سیستم آبیاری قطره ای با آبرسانی تدریجی به جلوگیری از رواناب، تبخیر و هدر رفت آب در شرایط بادی کمک می کند. آبیاری قطره‌ای در مناطقی که منابع آب محدودی دارند و نیاز به صرفه‌جویی در مصرف آب احساس می‌شود، مناسب است. این روش آبیاری به طور موثر آب را به نقاط دقیق در محدوده ریشه‌های گیاهان می‌رساند و هدر رفت آب را به‌حداقل می‌رساند.
همچنین، آبیاری قطره‌ای برای محصولاتی که نیاز کمتری به آب دارند یا در مناطق با رطوبت کمتر مناسب است. سیستم های آبیاری قطره ای در مقایسه با سیستم های آبپاش و اسپری، به زمان کمتری برای نصب نیاز دارند که هزینه ها را کاهش خواهد داد. اما با توجه به ویژگی های این سیستم برای آبیاری گیاهان متراکم و در مناطق بزرگ همچون زمین های چمن مناسب نیستند. همچنین در شرایط نا مناسب بودن آب آبیاری احتمال گرفتگی نازل های قطره ای وجود دارد.
در مقابل، سیستم آبیاری بارانی مناسب برای مناطق با رطوبت بیشتر و مساحت‌های گسترده‌تر است. این روش آبیاری به‌طور یکنواخت آب را به سطح زمین پخش می‌کند، که منجر به پوشش گیاهان بهتر و افزایش تولید و رشد می‌شود. همچنین، سیستم آبیاری بارانی معمولاً مناسب تر برای محصولات زراعی است که نیاز به آبیاری فراوان دارند و در مناطق با بارندگی متوسط یا بالا قرار دارند.
برخلاف سیستم های قطره ای اجزای اصلی آبیاری بارانی در زیر زمین نصب می شوند و کمتر آسیب می بینند. درسیستم آبیاری بارانی نازل های آبپاش قابل تنظیم هستند، آب را در سطح وسیعی و معین شده پخش می کند. با نصب صحیح، آبپاش ها می توانند مناطق دلخواه را به درستی آبیاری کنند. اما از آنجایی که این سیستم آب را بصورت یکنواخت پخش می کند، ممکن است بعضی مناطقی که به آبیاری نیاز ندارند را نیز مرطوب کند هرچند که با طراحی اصولی و اجرای صحیح این نواحی به حداقل می رسند.
به طور کلی، برای انتخاب مناسب‌ترین روش آبیاری، نیاز به بررسی دقیق ترین نیازهای گیاهان، شرایط آب و هوایی، و منابع آب موجود در منطقه وجود دارد.
روش کار سیستم آبیاری بارانی
سیستم آبیاری بارانی اگرچه با بافت اکثر خاک ها سازگار است، اما برای خاک های شنی با نرخ جذب بالا مناسب تر است. آبیاری بارانی به چند روش مورد استفاده قرار می گیرد . معمول ترین روش آبیاری بارانی به وسیله انواع آبپاش های ضربه ای که در روی یک رایزر نصب شده اند انجام می شود که ارتفاع رایزر نصب شده به میزان رشد گیاه بستگی دارد.
سیستم آبیاری بارانی برای آبیاری چه محصولاتی مناسب است؟
آبیاری بارانی برای بسیاری از محصولات کشاورزی که پوشش متراکم دارند مناسب است، به ویژه زمانی که نیاز به آبیاری منظم و متوازن در طول فصل رشد دارند. محصولاتی که از آبیاری بارانی بهره می‌برند به 2 دسته محصولات زراعی و درختان میوه نیز تقسیم می‌شوند. اما واضح ترین پوشش گیاهی که آبیاری بارانی برای آن قابل استفاده است، انواع چمن و فضاهای سبز مسطح است.
- محصولات زراعی
- غلات : آبیاری بارانی برای غلاتی مانند گندم، جو، ذرت و برنج به دلیل نیاز آبی متوسط تا زیاد و سطح کشت وسیع، بسیار مناسب است.
- حبوبات : حبوباتی مانند نخود، لوبیا و عدس به رطوبت خاک حساس هستند، اما آبیاری بارانی با مدیریت صحیح می‌تواند به رشد مطلوب آنها کمک کند.
- گیاهان علوفه‌ای : گیاهان علوفه‌ای مانند یونجه، شبدر و سورگوم به طور متراکم کشت می‌شوند و آبیاری بارانی به توزیع یکنواخت آب و رشد بهتر آنها کمک می‌کند.
- سبزیجات : آبیاری بارانی برای سبزیجات مختلفی مانند گوجه فرنگی، سیب زمینی، فلفل، خیار قابل استفاده است.
- صیفی جات : هندوانه، طالبی، خربزه و کدو حلوایی به دلیل نیاز آبی بالا و سطح کشت وسیع، از آبیاری بارانی به طور گسترده بهره می‌برند.
- نباتات صنعتی : آبیاری بارانی برای چغندر قند، پنبه و آفتابگردان که در سطوح وسیع کشت می‌شوند، مناسب است.
2. درختان میوه
- مرکبات : آبیاری بارانی برای مرکبات مانند پرتقال، نارنگی، لیمو و گریپ فروت به دلیل نیاز آبی بالا و حساسیت به شوری خاک، بسیار مفید است.
- هسته داران : سیب، گلابی، هلو، شلیل و زردآلو به طور معمول در مناطق با بارندگی کم کشت می‌شوند و آبیاری بارانی می‌تواند نیاز آبی آنها را به طور موثر تامین کند.
- دانه داران : آبیاری بارانی برای انگور، انار، انجیر و خرمالو که در سطوح وسیع کشت می‌شوند، مناسب است.
سیستم آبیاری بارانی برای چه نوع زمین هایی مناسب است؟
با توجه به اینکه یکی از مزیت های سیستم های نوین آبیاری این است که با آن می توان هر نوع زمین کشاورزی را آبیاری نمود آما باید توجه داشت که زمین های با شیب زیاد و ناهموار، همواره کار را برای آبیاری بارانی سخت می کند، زیرا یا باعث شستشوی خاک شده و یا ایجاد ماندآبی در نقاط گود زمین می شود. به همین دلیل زمین های مسطح برای آبیاری بارانی گزینه صحیح تر است و در صورت لزوم آبیاری بارانی در این زمین ها باید در جانمایی و انتخاب نوع پاشش دقت بیشتری کرد.
چه نوع خاک و آبی برای آبیاری بارانی مناسب است؟
هر چند که هر نوع خاکی برای آبیاری بارانی سازگار است اما قطعاً خاک های با دانه بندی بالاتر و خاک های شنی، برای آبیاری بارانی مناسب ترند زیرا نفوذ پذیری بیشتر باعث می شود که کیفیت آبیاری بهتر شده و در مقابل خاک های سنگین و رسی برای آبیاری بارانی کیفیت آن را کمتر می کند.
در مورد کیفیت آب هم علی رقم اینکه به دلیل بزرگتر بودن منافذ، نیاز کمتری به فیلتراسیون نسبت به آبیاری قطره ای دارد اما در صورتی که آب املاح زیاد و ذرات معلق بیش از حد داشته باشد می تواند باعث خوردگی اجزا مختلف آبپاش های بارانی شود . علاوه بر این موضوع با توجه به پاشش آب به سطوح و برگ گیاه باید عناصر آسیب زننده به برگ را بررسی و کنترل کرد.
کاربرد آبیاری بارانی
کاربرد آبیاری بارانی در اکثر زمین های زراعی بخصوص زمین های مسطح و نیز زمین های با کشت متراکم کاربرد زیاد داشته و کشاورزان را به این نوع آبیاری بسیار راغب می کند. همچنین برای باغ ها و درختانی که ردیفی کاشته شده اند نیز کاربرد دارد. آبیاری بارانی برای زمین های شیب دار و زمین هایی که امکان پیاده سازی روش غرقابی و ردیفی در آن وجود ندارد، نیز بسیار مناسب است و در مصرف آب نیز صرفه جویی می کند. از آبیاری بارانی برای آبیاری گیاهان مختلفی استفاده می شود که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم.
آبیاری بارانی گندم
آبیاری بارانی گندم در زمان هایی مناسب برای انجام است که باد کم و تبخیر متوسط رو به پایین باشد. به همین دلیل راندمان بالایی در مناطق گرم و خشک نخواهد داشت.
آبیاری بارانی یونجه
استفاده از آبیاری بارانی یونجه به این دلیل که یک میزان آب مشخص و کنترل شده به خاک می رسد، بسیار مناسب است. زیرا باعث رشد یکنواخت یونجه می شود.
آبیاری بارانی پیاز
از آن جایی که در آبیاری پیاز باید خاک اطرافش مرطوب باشد و خیس نباشد، آبیاری بارانی پیاز روش بسیار مناسبی است. زیرا مرطوب ماندن متعادل برای خاک پیاز، به رشد بیشتر و بهتر ان کمک زیادی می کند.
آبیاری بارانی سیب زمینی
آبیاری بارانی سیب زمینی فواید زیادی برای این محصول دارد. به طور مثال باعث افزایش رشد و بازدهی سیب زمینی تا 35 درصد بیشتر از روش های دیگر می شود. همچنین باعث برداشت راحت تر و یکنواختی اندازه و کیفیت غده های سیب زمینی می شود.
آبیاری بارانی چغندر قند
چغندر قند یکی از گیاهان مقاوم به خشکی است ولی نیاز به رطوبت برای عملکرد و بازدهی بالا و سالم دارد. به همین دلیل بهترین روش، آبیاری بارانی چغندر قند است که نیاز این محصول به آب را به صورت یکنواخت بر طرف می کند.
آبیاری بارانی زعفران
آبیاری بارانی زعفران برای زمین هایی که خاک سبک دارند و شیب دار هستند، مناسب است. در کل کشور، برای کشت و برداشت زعفران با کیفیت بالا و مناسب، از آبیاری بارانی زعفران مخصوصا در ابعاد بالا، استفاده های زیادی می شود.
مزایای آبیاری بارانی
آبیاری بارانی روشی نوین برای آبیاری زمین‌های کشاورزی است که مزایای متعددی نسبت به روش‌های سنتی آبیاری مانند آبیاری سطحی دارد. برخی از این مزایا عبارتند از :
- آبیاری بارانی در بیشتر اقلیم ها سازگاری داشته و راندمان آبیاری را به نسبت سیستم های سنتی، تا 50% بالاتر می برد .
- در اتلاف زمان صرفه جویی دارد.
- نیاز کمتر به فیلتراسیون و عدم گرفتگی گسیلنده ها
- قابلیت جابجایی آبپاش ها
- نصب و راه اندازی ساده
- آبیاری بارانی در کشت های متراکم به خوبی کارایی داشته و حتی می توان به صورت تلفیقی با آبیاری قطره ای از آن استفاده کرد.
- درباره آبیاری چمن نیز، راهکاری بی نظیر است.
- تغییر راحت تر در آرایش و نوع سیستم آبیاری و جلوگیری از سرقت تجهیزات
- صرفه جویی در مصرف آب که آبیاری بارانی به طور متوسط سالیانه 30 تا 70 درصد در مصرف آب صرفه جویی می‌کند.
- آبیاری بارانی به دلیل عدم تماس مستقیم آب با خاک، فرسایش خاک را کاهش می‌دهد، درحالی که در روش‌های سنتی آبیاری، مانند آبیاری سطحی، آب با سرعت زیاد روی زمین جاری می‌شود و باعث فرسایش خاک می‌شود.
- با توزیع یکنواخت آب، تمام گیاهان به طور یکسان از آب و مواد مغذی بهره مند می‌شوند و در نتیجه محصول با کیفیت تری تولید می‌شود.
- آبیاری بارانی در درازمدت به دلیل صرفه جویی در مصرف آب، افزایش راندمان تولید و کاهش هزینه های نیروی کار، می‌تواند به کاهش هزینه های تولید کمک کند.
- امکان آبیاری در زمین‌های با شیب زیاد
- امکان آبیاری در شب و روز و مناسب افرادی دائما که در سفر هستند
- امکان کوددهی و سمپاشی از طریق سیستم آبیاری بارانی
- افزایش رطوبت هوا
- تنوع انواع سیستم آبیاری بارانی برای زمین های با ابعاد کوچک و مزارع بزرگ
معایب آبیاری بارانی
در مقابل مزایای آبیاری بارانی، معایبی نیز بر آن وارد است که باید در انتخاب این سیستم برای مزرعه دقت کرد که در ادامه به آن اشاره می کنیم :
- از معایب اصلی آبیاری بارانی، هزینه اولیه بالایی است که برای نصب و راه اندازی سیستم مورد نیاز است.
- بادخیز بودن برخی مناطق در آبیاری بارانی اختلال بسیاری ایجاد کرده و یکنواختی پاشش را برهم می زند.
- به دلیل دبی لحظه ای سیستم، تبخیر در آن بیشتر بوده و به نسبت آبیاری قطره ای مواد مغذی و انواع کودها کمتر در اختیار گیاه قرار می گیرند.
- به دلیل پاشش بر روی برگ ها، امکان سوختگی و آسیب به برگ هم در این نوع آبیاری بسیار بالا است.
- احتمال گرفتگی آبپاش‌ها یک معضل دیگر در آبیاری بارانی است که می‌تواند باعث کاهش راندمان سیستم آبیاری شود.
- افزایش رطوبت هوا ناشی از آبیاری بارانی ممکن است باعث افزایش شیوع بیماری‌های قارچی در مزرعه‌ها شود، به ویژه در مناطقی که قبلاً دچار مشکلات قارچی بوده‌اند.
آبیاری بارانی در کشاورزی
آبیاری بارانی در کشاورزی جایگاه ویژه ای داشته و با توجه به اینکه در زمان کوتاهی سطح وسیعی از زمین زراعی را آبیاری می کند، جایگاه ویژه ای در مدل های آبیاری پیدا کرده است.
در آبیاری بارانی، لوله ها در سر تا سر زمین کشاورزی تعبیه شده و آب با پمپاژ مناسب به آبپاش ها راه پیدا کرده و مشابه باران طبیعی به سرتاسر زمین کشاورزی پخش می شود. این نوع آبیاری در کشت های وسیع خصوصاً قبل از برگ دهی بسیار قابل استفاده است.
آبیاری بارانی اتوماتیک و مدرن
در صورتی که بتوانیم کنترل آبیاری بارانی را بوسیله شیر های برقی از راه دور در دست گرفته و با یک کنترلر آبیاری ، برنامه ریزی برای آبیاری بارانی ایجاد کنیم، نیاز نیروی انسانی را برای آبیاری کمتر کرده و بدون اپراتور، آبیاری را در زمان مناسب و با فواصل آبیاری مناسب راه اندازی می کنیم.
این موضوع در زمین های بزرگ معمولاً هزینه بیشتری داشته و برای فضاهای سبز کوچکتر بیشتر مورد استفاده است. آبیاری بارانی اتوماتیک و هوشمند امروزه از روش های پیشرفته آبیاری بوده و به دلیل دخالت کمتر سلیقه در میزان آبرسانی و بالا بردن راندمان آبیاری و نیز سهولت آبیاری خصوصاً در مکان هایی که اپراتور آبیاری در آنجا حضور ندارد بسیار مورد استقبال واقع شده است.
آبیاری بارانی فضای سبز و چمن
در فضای سبز و چمن معمولا ً از انواع آبپاش های مخفی شونده استفاده می شد . آبپاش های مخفی شونده در فضای سبز زیبایی پاشش بیشتری داشته و چون رشد گیاه تا یک حدی بوده و باید رشد آن کنترل شود، نیاز به آبپاش های بلند و رایزر نیست.
علاوه بر آن به دلیل بازی کودکان در این فضا ها، امنیت بیشتری در این نوع سیستم ایجاد می شود. چمن به دلیل کشت متراکمی که دارد نیاز به همپوشانی و یکنواختی زیادی در آبیاری دارد. انواع اسپری جت ها و میکرو اسپرینکلر ها نیز به کمک سیستم آبیاری آمده و امکان آبیاری زیبا و جذاب را در انواع فضاهای سبز میسر می سازد.
مهم ترین نکته در آبیاری بارانی فضای سبز و چمن، صرفه جویی در مصرف آب است.
دیگر اهداف آبیاری بارانی
گرچه این سیستم اساسا برای تامین نیاز آبی مزارع و باغات ابداع شده است اما از این روش برای اهداف دیگر هم استفاده می شود که مهمترین آنها عبارتند از :
- پخش کود های مایع در سطح مزرعه
- برای آبپاشی روی گیاه به منظور حفاظت آنها در مقابل سرما و یخبندان
- برای عقب انداختن زمان تشکیل غنچه و گل
- برای مرطوب کردن سطح خاک و جلوگیری از فرسایش بادی
- برای کمک به جوانه زدن بذرها
- برای کنترل دمای محیط وخنک کردن خاک وگیاه و هوای اطراف آن
- در برخی موارد برای تثبیت خاک
هزینه اجرای آبیاری بارانی برای هر هکتار
هزینه اجرا در سیستم آبیاری بارانی به عوامل مختلفی بستگی دارد. معمولا در هکتار های بالا هزینه کمتر است. انتخاب سیستم پمپاژ یکپارچه، سایزینگ لوله ها، ابعاد استخر ذخیره و مدل آبپاش ها می تواند هزینه های متفاوتی را در پی داشته باشد. در اینکه چه نوع سیستم آبیاری بارانی ای برای زمین کشاورزی در نظر بگیریم، به نسبت راندمان و عمر سیستم هم هزینه های متفاوتی باید در نظر گرفت.
برای مثال سیستم بارانی کلاسیک متحرک و ثابت به نسبت مدل های سنتر پیوت و لینییر و ... کمتر است. جدای از این موضوع سیستم های هوشمند اتوماتیک بارانی هزینه بیشتری نسبت به سیستم های ساده دارد. همچنین، هزینه‌های نصب و راه‌اندازی نیز باید مدنظر قرار گیرد. محاسبه دقیق هزینه آبیاری بارانی نیازمند در نظر گرفتن همه این عوامل است. این عوامل باید به صورت یکپارچه و به شیوه‌ای منحصر به فرد، برای هر پروژه محاسبه شوند تا تخمین درستی از هزینه نهایی بدست آید.
طراحی آبیاری بارانی + نمونه نقشه اجرای آبیاری بارانی
برای طراحی سیستم آبیاری بارانی ابتدا باید میزان سهم آب کشاورز را نسبت به سطح زیر کشت در نظر گرفت. محاسبه مخزن ذخیره آب در صورت نیاز با توجه به فضای موجود، بسیار اهمیت داشته و با توجه به محاسبه دبی شبکه، سایز لوله های اصلی و فرعی مشخص می شود. جانمایی آبپاش ها و بررسی و همپوشانی آنها بسیار پر اهمیت است. در نهایت نیاز پمپاژ شبکه، محاسبه و پمپ مناسب برای سیستم انتخاب می شود.
طراحی سیستم آبیاری بارانی مناسب، یک نقش کلیدی در عملکرد صحیح و راندمان این سیستم دارد که باید به چند مورد مهم توجه شود :
یکی از اولین مواردی که باید در نظر گرفته شود، انتخاب نوع سیستم آبیاری بارانی است. این انتخاب، بستگی به عواملی مانند مساحت زمین، نوع محصول زمین و تعیین نیاز آبی گیاه در طول دوره رشد دارد.
انتخاب آبپاش مناسب، طراحی لوله‌کشی، انتخاب پمپ مناسب و استفاده از سیستم های فیلتراسیون مناسب نیز از دیگر مواردی هستند که در طراحی این سیستم آبیاری بارانی باید به آنها توجه شود. همچنین، بازدید سیستم آبیاری بارانی و نگهداری و تعمیرات منظم نیز برای افزایش کارایی و عملکرد بهینه این سیستم‌ها بسیار مهم هستند.
علاوه بر این، باید به مواردی مانند شرایط آب و هوایی، نوع خاک زمین نیز توجه شود. این عوامل می‌توانند تأثیر مستقیمی بر کارایی و کاربردی بودن سیستم آبیاری بارانی داشته باشند.
مراحل و نحوه اجرای آبیاری بارانی
در ابتدا برای نصب خطوط اصلی، بسته به نوع آبیاری بارانی انتخاب شده، باید حفاری ترانشه ها صورت پذیرفته و لوله های اصلی را نصب نموده و انشعاب های خطوط فرعی را ایجاد نمود. پس از نصب لوله های خطوط فرعی، جانمایی آبپاش ها صورت گرفته و نصب می گردد . در صورت نیاز مخزن ذخیره در محل مناسب پروژه تعبیه شده و سپس سیستم پمپاژ نصب می شود. حالا سیستم آبیاری قابل بهره برداری است.
نگهداری سیستم آبیاری بارانی
نکته طلایی نگهداری سیستم آبیاری بارانی بازدید های دوره ای از سیستم است. اگر این بازدید ها به صورت منظم انجام شود، عمر سیستم به مراتب بالا خواهد رفت.
- کنترل ورود ناخالصی ها به سیستم
- نصب توری و فیلتر مناسب در ورودی های شبکه آبیاری بارانی
- بررسی دوره ای سیستم پمپاژ و گریسکاری آن
- کنترل شیرآلات آبیاری بارانی
- کنترل مرتب شیرهای انتقال آب از بابت نشتی
- کنترل مرتب شیر فلکه ها برای اطمینان از عدم فرسودگی لاستیک های آب بندی
- بررسی دائمی آبپاش ها و رفع نقص آن ها
- شستشو سریع سیستم پس از به کار گیری سم و کود تا در شبکه و آبپاش ها خوردگی ایجاد نشود.
- تخلیه شبکه آبیاری در فصل سرد سال و جلوگیری از یخ زدگی
- جدا کردن و از شبکه خارج کردن ادوات آبیاری بارای در پایان فصل آبیاری ( بهتر است ادوات در فضای مناسب، سرپوشیده، به دور از رطوبت و به روش کاملا صحیح نگهداری شود )
- پاکسازی فیلترها و شبکه های تصفیه آب
در آبیاری های بارانی به روش های رولی و متحرک، نیاز به دقت و مهارت بیشتری است و باید افراد متخصص این کار را انجام دهند.
ویژگی های مهم آب در آبیاری بارانی
آب مناسب برای سیستم آبیاری بارانی باید دارای ویژگی‌هایی باشد که علاوه براینکه محصولات رشد خوبی داشته باشند، باعث عدم شکل گیری مشکلاتی از قبیل رسوب و گرفتگی در لوله‌های سیستم آبیاری بارانی نیز شود. برای جلوگیری از مشکلات ناشی از مسدود شدن نازل آبپاش و خراب شدن شبکه به دلیل پوشانده شدن آن با رسوب، به یک منبع آب تمیز و بدون رسوبات معلق نیاز است. این ویژگی‌ها شامل موارد زیر است :
کیفیت فیزیکی
- عاری از ذرات معلق : ذرات معلق می توانند باعث گرفتگی آبپاش ها و لوله ها شوند.
- فاقد شوری و قلیائیت : شوری و قلیائیت به گیاهان آسیب می رساند.
- دارای pH مناسب : pH مناسب برای اکثر گیاهان بین 6 تا 8 است.
کیفیت شیمیایی
- عاری از مواد شیمیایی مضر : مواد شیمیایی مضر می توانند به گیاهان و محیط زیست آسیب برسانند.
- دارای مقادیر مناسب عناصر غذایی : آب باید دارای مقادیر مناسب عناصر غذایی برای رشد گیاهان باشد.
سایر ویژگی ها
- دارای دمای مناسب : دمای آب باید متناسب با نیاز گیاهان باشد.
- دارای سرعت مناسب : سرعت آب باید متناسب با نفوذپذیری خاک باشد.
چند نکته درباره تامین آب سیستم آبیاری بارانی
اولین نکته این است که بهتر است از منبع آب با کیفیت استفاده شود. بهترین منبع آب برای این سیستم، آب چاه است که معمولاً کیفیت خوبی دارد. همچنین، استفاده از سیستم فیلتراسیون نیز حائز اهمیت است، زیرا کمک می‌کند ذرات معلق را از آب جدا کرده و از وارد شدن آنها به سیستم آبیاری جلوگیری کند.
در نهایت، قبل از استفاده از آب برای آبیاری بارانی، باید آن را آزمایش کرد تا از کیفیت آن مطمئن شد و از احتمال ورود مواد مضر به سیستم آبیاری جلوگیری کرد. توجه به این نکات باعث خواهد شد تا سیستم آبیاری بارانی به بهترین شکل ممکن عمل کند و به نتایج مطلوب برسد.